پناهجویان یونانی ...

پناهجویان یونانی که در جریان جنگ جهانی دوم به خاورمیانه گریختند

ورود بیش از یک میلیون پناهجو و مهاجر در سال گذشته به جزایر یونان یادآور مسیری مشابه اما در خلاف جهت برای مهاجرت در زمان جنگ جهانی دوم است.

در حالی که نیروهای آلمانی و ایتالیایی یونان را به اشغال خود در آورده بودند ده‌ها هزار یونانی از راه دریا راهی اردوگاه‌های پناهجویان در خاورمیانه شدند.

در پایان جنگ، این پناهجویان راه خانه را در پیش گرفتند. بسیاری از آنها توانستند به سلامت بازگردند، اما بودند کسانی که سفر بازگشتشان پایان خوشی نداشت.

النی کاراولاتزی از جمله این پناهجویان بوده. او می‌گوید: "بسختی می‌توان این موضوع را فراموش کرد."

فاجعه برای پناهجویانی که با کشتی بریتانیایی بازگشتند

 النی کاراولاتزی در سال ۱۹۴۲ میلادی، دوازده ساله بود. پس از اشغال جزیره کاستیلوریزو از سوی نازی‌ها او به همراه خانواده‌اش از این جزیره گریخت. این جزیره در حدود ۲ کیلومتر از مرز ترکیه فاصله دارد.

 النی به همراه خانواده‌اش ابتدا به قبرس و سپس به اردوگاه پناهجویان در غزه رفت. آنها تا پایان جنگ در همان اردوگاه اقامت داشتند.

در سپتامبر سال ۱۹۴۵ یک کشتی بریتانیایی بندرپورت سعید در مصر را ترک کرد. النی به همراه خانواده و ۵۰۰ پناهجوی یونانی دیگر در این کشتی بودند.

پس از چند ساعت، کشتی آتش گرفت. ۳۳ مسافر این کشتی از جمله ۱۴ کودک جان خود را از دست دادند.

النی هم اکنون می‌تواند از باغ خانه‌اش در جزیره کاستیلوریزو کشتی‌های اتحادیه اروپا را ببیند که در جستجوی پناهجویان گشت می‌زنند. او خاطراتی را که برایش در سال ۱۹۴۵ میلادی اتفاق افتاد، مرور می‌کند.

 سه دختر عمو او در بین قربانیان کشتی‌ای بود که النی و خانواده‌اش را به یونان باز می‌گرداند.

 اسامی این قربانیان در بنایی که در فاصله کمی از محل زندگی النی برپا شده، دیده می‌شود.

ماریا کرونی، تنها بازمانده دیگری است که در این جزیره زندگی می‌کند. او متولد سال ۱۹۳۷ میلادی است و به همراه نوه‌اش در این جا زندگی می‌کند.

ماریا می‌گوید: "برای این که در دریا زنده بمانم، محکم به یک تکه چوب چسبیده بودم."

"به یاد نمی‌آورم که چه اتفاقی افتاد. فقط می دانم که ۱۰ ساعت در چنین شرایطی بودم. سپس پدرم نجاتم داد و مرا به داخل کشتی سوخته کشاند."

از حلب تا مصر

پناهجویان یونانی دیگری هم بودند که پس از اشغال نازی‌ها به سوریه گریختند. اکثر آنها از جزیره خیوس بودند. این جزیره تنها چند کیلومتر از سواحل ترکیه فاصله دارد.

ماریانتی آندریدی، از ساکنان این جزیره می‌گوید: "آلمان‌ها اینجا بودند و ما گرسنه بودیم بنابراین غیرقانونی به ترکیه رفتیم و از آنجا با قطار به اردوگاه النیرب در شهر حلب."

ماریانتی چهره برخی از همسفرانش را به خاطر می‌آورد. او می‌گوید:" دورتا دور من زنان مسن بودند. به مرز ترکیه رسیدیم و نگهبان فریاد می‌زد، بیایید اینجا."

"ما بسرعت فرار کردیم. من زمین خوردم اما بالاخره نگهبان اجازه داد که ما برویم. هرگز آن منظره را فراموش نمی‌کنم."

 پروفسور لاکووس میخایلیدیس، استاد تاریخ از دانشگاه آریستاتل در تسالونیکی می‌گوید: "آرشیوهای موجود در یونان نشان می‌دهد که اردوگاه النیرب بیشتر یک محل موقت برای پناهجویان بود تا محلی دائمی. آنها را برای مدتی کوتاه و قبل از این که به بخش‌های مختلف خاورمیانه یا حتی به آفریقا بفرستند به این اردوگاه می‌بردند."

 یانیس استکاس، در ابتدا به خاورمیانه رفت و پس از آن به آفریقا.

او توضیح می‌دهد که چگونه پدرش با فروختن وسایل خانه، او را به همراه مادر و برادرش به خاورمیانه فرستاد.

یانیس می‌گوید: "پدرم قصد داشت به همراه خواهر ۱۰ ساله‌ام پس از ما بیاید. اما اندکی پس از رفتن ما آلمان‌ها مهاجرت به ترکیه را ممنوع کردند."

مادر یانیس در دفترچه خاطراتش نوشته: " ما به شهر چشمه در ترکیه رفتیم و در آن جا یک ماه ماندیم. سپس به ازمیر رفته و از آن جا با قطار به شهر حلب رفتیم. سه روز در راه بودیم."

 یانیس که در آن زمان ۶ ساله بود به همراه مادرش از مصر به دارالسلام در تانزانیا رفت و سپس به جمهوری دموکراتیک کنگو.

 او در دفترچه خاطراتش نوشته: "پس از ۴۰ روز حلب را ترک کردیم و با قطار و پس از دو روز به کانال سوئز در مصر رسیدیم. در آن جا برای مدتی در چادر بودیم."

"سپس با کشتی باربری از مصر و از طریق دریای سرخ به عدن در یمن که مستعمره بریتانیا بود، رفتیم. دو روز در داخل کشتی ماندیم تا آنها برای ادامه سفر به ما غذا بدهند. سپس عدن را ترک کردیم. هیچ کس نمی‌داند که کجا آنها ما را تحویل گرفتند. پس از ده روز وارد دارالسلام شدیم."

داستان استاماتیس

 استاماتیس میخالیادیس، زمانی که در جریان اشغال جزیره خیوس از سوی نازی‌ها در سال ۱۹۴۲ این جزیره را ترک کرد، شش ساله بود.

 او به همراه پدر و برادرش این جزیره را ابتدا به مقصد ترکیه ترک کردند و از آنجا راهی اردوگاهی در مصر شدند. آنها تا زمان پایان جنگ در همان اردوگاه اقامت داشتند.

گذشته و حال

در حالی که پناهجویان بازگشته به یونان با موج جدید پناهجویان و بیجاشدگان اظهار همدردی می‌کنند، اما سن و سال به آنها اجازه نمی‌دهد تا به ملاقات این پناهجویان بروند.

آنها داستان‌های جدید پناهجویان را از تلویزیون یونان می‌شنوند.

ماریانتی آندریدی معتقد است که علیرغم مشکلات مالی فعلی در یونان باید "تا آن جا که ‌می‌توانیم کمک کنیم."

ماریا کرونی که از بالکن خانه‌اش نظاره گر قایق‌های مملو از پناهجو و مهاجر است می‌گوید: "این وضعیت شبیه آینه‌ گذشته است. دردناک‌ترین چیز این است که شاهد ورود کودکان باشی."

النی خاطر نشان می‌کند که یونانی‌های پناهجو به خانه‌هایشان و به زندگی عادی بازگشتند اما او مطمئن نیست که سرنوشتی مشابه برای پناهجویانی که وارد یونان می‌شوند بزودی رقم بخورد.

منبع: دانش و فن بی بی سی فارسی