چشم

چشم

ساختمان چشم

چشم یک توده تقریباً کروی ژله مانند است که در پوسته‌ای سخت، صلبیه، و درون کاسه استخوانی چشم، جای گرفته است.

چشم دارای قسمت‌های زیر است:

1- صلبیه: (sclera) پوسته سفت و سفید رنگ اطراف کره چشم که در جلو به قرنیه متصل می‌شود را گویند که در داخل کاسه استخوانی چشم قرار دارد.

 2- قرنیه: قرنیه (Cornea) قسمت شفاف، بی رنگ و شیشه مانند جلوی چشم ، که در محل لیمبوس (حلقه دور قرنیه) به ملتحمه متصل می‌شود. قطر افقی آن 75/11 و قطر عمودی 6/15 میلیمتر است. منابع تغذیه قرنیه ، عروق لیمبوس ، زلالیه و اشک است. قسمت سطحی قرنیه بیشتر اکسیژن خود را از اتمسفر می‌گیرد. قرنیه بی‌رنگ است و سبب شکست نوری می‌شود که به دورن چشم می‌آید. بیماری قوز قرنیه یا کراتوکونوس (Keratoconus)باعث اختلال در شکست نور می‌شود. در عمل پیوند قرنیه (Corneal Transplant)، قرنیه بیمار با یک قرنیه سالم از چشم انسانی دیگر که فوت کرده، ‌تعویض می‌گردد.

- ملتحمه: غشاء مخاطی نازک و شفافی می‌باشد که سطح داخلی پلک‌های فوقانی و تحتانی چشم را مفروش می‌کند و بخش قدامی (جلوی) صلبیه را می‌پوشاند. بیماری التهاب ملتحمه عبارت است از التهاب سطح داخلی پلک و روی سفیدی چشم.

 4- زلالیه: (Anterior chamber) مایع آبگون زلال و شفافی که بین قرنیه و عنبیه قرار دارد، زلالیه گویند که نور از آن عبور کرده وارد مردمک می‌شود.

 5- عنبیه: (iris)عنبیه دایره‌ای رنگین است، و مردمک، نقطه سیاه کوچکی است که در وسط این دایره جای گرفته است. رنگ مردمک سیاه است؛  سوراخ مردمک به کمک عنبیه تنگ و گشاد می‌شود؛ عنبیه که از ماهیچه‌های حلقوی و شعاعی تشکیل شده است، می‌تواند مردمک را در حدود 2 میلی‌متر، در نور روشن، و در تاریکی تا تقریباً 8 میلی‌متر، منبسط یا منقبض کند. یعنی در زیر نور شدید به اندازه سوراخ یک سوزن، جمع و تنگ، و در نور کم، کاملا گشاد و باز می‌شود. در واقع رنگ چشم وابسته به عنبیه است که از فردی به فرد دیگر متفاوت می‌باشد.

 6- مردمک: (pupil)سوراخ درون عنبیه که نور از آن عبور می‌کند و کوچک و بزرگ می‌گردد.

 7- عدسی یا لنز: (lens) عدسی عضوی است دو طرف محدب، قابل انعطاف، بدون رگ و شفاف با قطر 9 میلیمتر و ضخامت 4 میلیمتر که ما بین مایع زلالیه و زجاجیه چشم قرار دارد. عدسی رگ خونی ندارد و توسط زجاجیه که در اطراف آن قرار دارد تغذیه می شود.

 8- زجاجیه: (vitercus)داخل کره چشم، مابین عدسی و شبکیه، ماده ژله مانندی به نام زجاجیه که شباهت به سفیده تخم مرغ دارد، پر شده است که نور از آن عبور کرده و به شبکیه می‌رسد.

  9-  شبکیه: (Retina) سطح داخلی کره چشم را  شبکیه یک بافت عصبی حساس به نور است که به صورت یک لایه نازک در داخل بخش خلفی (عقبی) کره چشم قرار گرفته است و نور را به پیام های عصبی تبدیل کرده به مغز می فرستد. پرده شبکیه بیشتر اکسیژن و مواد مصرفی خود را از یک لایه عروقی به نام مشیمیه (کوروئید) دریافت می کند که دور تا دور شبکیه را احاطه کرده است. شبکیه از ده لایه بسیار نازک شامل یاخته‌هایی فراوان درست شده در سراسر سطح داخلی چشم را، مانند یک آستر، پوشانیده است.

 10- مشیمیه: بین دیواره سخت صلبیه و شبکیه، یک پوسته درونی، یعنی مشیمیه قرار دارد. این پوسته لایه‌ای تیره است که با رگ‌های خونی به خوبی تغذیه شده است.

  11- نقطه کور: (Optic disc) نقطه خروج عصب بینایی از چشم به طرف مغز، هیچ سلول گیرنده‌ای ندارد و آن ناحیه نسبت به نور غیرحساس است؛ از این رو آن را نقطه کور می‌گویند.

  12- عصب بینایی: (optic nerve)عصب بینایی به شکل شبکیه در سرتاسر پشت درونه چشم پخش می‌شود. و یک دسته از رشته‌های عصبی از آن در نقطه کور خارج می‌شود.

  13- لکه زرد: (Macala Lutea) درست در اطراف مرکز شبکیه گودی کوچکی به قطر 2.5 تا 3 میلیمتر وجود دارد که لکه زرد یا ماکولا نامیده می‌شود. که نور اجسام بر آن نقطه اثر کرده و به صورت یک جریان عصبی به طرف مغز می‌رود.