آنچه در پی آمده است نگاهی دارد به موضوع کوله بری و کوله برانی که برای معیشت زندگی خویش روزانه دهها کیلو بار را برای ارتزاق خود و خانواده شان به دو سوی مرز ایران و عراق حمل می کنند که بخش اول آن را دیروز ملاحظه کردید و اینک بخش دوم وپایانی را می خوانید:
***
فرماندار پاوه در باره جزییات واردات کالا توسط کوله بران هم اظهار می دارد: هر صاحب بار به ازای هر کارت کوله بری می‌تواند روزانه تا ۲۵میلیون ریال کالا وارد پاوه کند که باید در مقابل آن یک میلیون ریال به حساب مرزنشینان واریز کند. یعنی اگر واردکننده ۵۰۰ میلیون ریال کالا وارد کند، باید ۲۰ میلیون ریال حق کوله بری پرداخت کند؛ این مبلغ هم به حساب ۲۰خانوار مرزنشین پاوه واریز می شود.
به گفته ارژنگ نماینده فرماندار پاوه در مرز “شوشمی”، غیر از ساکنان شهر پاوه برای سایر شهروندان (بخش های مرکزی، نوسود و باینگان) کارت مرزنشینی صادر و حساب بانکی باز شده و هم اکنون حدود ۱۲هزار خانوار مرزنشین حق کوله بری دریافت می کنند.
وی می افزاید: زمان واریز این مبلغ بستگی به میزان واردات کالا دارد و از چند روز تا چند ماه در نوسان است.
کوله بران و واردکننده های کالا علاوه بر این یک میلیون ریال، ۲ میلیون ریال هم به عنوان عوارض اداره و نگهداری زیرساخت های مرزی (یک میلیون و ۵۰۰ هزار ریال به سازمان همیاری ها، ۲۰۰ هزار ریال به شهرداری و دهیاری ها و ۳۰۰ هزار ریال به مرزبانی) پرداخت می کنند. همچنین ۵۰۰ هزار ریال حق کارگر را هم باید به آن افزود تا مراحل واردات
تکمیل شود.
به گفته ایده پور، این مبالغ به صورت الکترونیک دریافت و وارد حساب مرزنشینان و نهادهای مربوطه می شود.
باید خاطرنشان کرد: آمار خانوارهایی هم که در شهرستان ثلاث و باباجانی در شمال غرب کرمانشاه، حق کوله بری می گیرند، قابل توجه است.
علی اکبر اکبری فرماندار ثلاث و باباجانی می‌گوید: برای حدود ۱۲ هزار نفر از ساکنان مرزی این شهرستان کارت الکترونیک مرزی دریافت کرده اند.در مرز “شیخ صله” ثلاث کوله بران می توانند به ازای هر کارت کوله بری ۲۵ میلیون ریال کالا وارد کنند.
جمع عوارض دریافتی در “شیخ صله” از “شوشمی” کمتر و ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال است.
به گفته اکبری، بیش از ۲ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در بازارچه مرزی این شهرستان فعالیت می کنند و “شیخ صله” یکی از ظرفیت های بسیار خوب در زمینه توسعه شهرستان است.
علی گروسی، فرماندار سابق ثلاث هم گفته بود که هر دو ماه یک بار ۵ر۱ میلیون ریال حق کوله بری به خانواده های مرزنشین پرداخت می شود.
اما در قصرشیرین شرایط کمی متفاوت است؛ فرامرز اکبری فرماندار قصرشیرین
می گوید: هر صاحب بار می تواند به ازای هر کوله بر روزانه ۲۰ میلیون ریال کالا وارد قصرشیرین کند، اما باید مبلغ یک میلیون ریال به حساب دارنده کارت مرزنشینی واریز کند.
آنچنان که وی می گوید: ۳۲۰۰ کوله بر در شهرستان قصرشیرین وجود دارد که روزانه یک گروه از آنان می توانند برای واردات ۷۵ قلم کالای مجاز از مرز پرویزخان به عراق تردد کنند.
فعالیت کوله بری در قصرشیرین ۲۷ هزار نفری علاوه بر اشتغال کوله بران و کمک مالی به مرزنشین ها، حدود ۲۰۰ راننده خودرو نیسان را هم مشغول جا به جایی کالا کرده و مسافران زیادی را هم به شهرستان کشانده است.
طبق آماری که اسدالله رازانی استاندار کرمانشاه در دی ماه ۹۵ اعلام کرد: از محل فعالیت کوله بری حدود ۶۵ میلیارد ریال درآمد حاصل شده که این مبلغ به حساب ۴۲ هزار خانوار مرزنشین استان به تناسب فعالیت های صورت گرفته در هر شهرستان واریز شده است.
به گفته وی، در مجموع از محل حساب درآمدهای کوله بری به طور متوسط به حساب هر خانوار مرزنشین ۵ر۱میلیون ریال واریز شده است.
به دلیل برخی محدودیت ها، مدتی میزان مبادلات کوله بری کاهش یافت، اما طی ماه های اخیر تعداد کالاهای مشمول قانون تجارت کوله بری اضافه شد که به گفته استاندار کرمانشاه، با توسعه تجارت کوله بری شاهد رونق بیشتر اقتصادی در شهرستان های مرزی و همچنین بهبود وضع مرزنشینان خواهیم بود.
در کنار اتفاق های خوبی که برای کوله بران و مرزنشین های کرمانشاهی افتاده، مشکلاتی هم هنوز وجود دارد که نیازمند رسیدگی است.
هرچند از محل درآمد بازارچه “شوشمی” اقدام هایی برای توسعه زیرساخت های آن صورت گرفته است، اما رضا رحیمی معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری کرمانشاه آبان ۹۵ عنوان کرد که زیرساخت بازارچه‌های “شوشمی” و “شیخ صله” اصلا در شأن تجار نیست. چنانکه برای تکمیل زیرساخت بازارچه‌های مرزی استان حدود ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است.یک طرفه شدن بازارچه ها
و صادرات کمرنگ کالاهای داخلی و نبود قوانین یکسان در بخش کوله بری استان از دیگر مشکلات فعلی کوله بران است. به عنوان مثال سقف واردات پوشاک در “شوشمی” ۱۲۰ کیلو اما در “شیخ صله” ۱۵۰ کیلوگرم است یا عوارض دریافتی در “شوشمی” ۳ میلیون ریال و در “شیخ صله” ۵ر۲ میلیون ریال است. ساماندهی بازارچه های
فروش و بیمه شدن هم از دیگر خواسته های
فعالان بخش کوله بری است.
عبدالرضا رحمانی وزیر کشور روز ۱۳ آبان امسال در کردستان گفت: بازارچه‌های مرزی و مسیرهای کوله بری موتور محرکه استان ها هستند و مرزها می‌توانند، مرکز تحول باشند.
وی تاکید کرد: در قالب برنامه‌های اقتصاد مقاومتی باید برای ایجاد تحرک در توسعه استان‌ها از طریق مرزها برنامه‌ریزی شود.
در ۱۶ استان کشور با حدود ۴۵ درصد جمعیت ایران، ۵۷ بازارچه مشترک مرزی (فعال و غیرفعال) با هفت کشور وجود دارد، اما توسعه صادرات غیرنفتی و بهبود وضع مرزنشینان به عنوان اهداف اصلی تاسیس بازارچه ها هنوز محقق نشده است.
مشکلات اصلی بازارچه های مرزی که اجازه شکوفایی بیشتر آنها را نمی دهد، نبود راه های دسترسی مناسب، کمبود امکانات نرم افزاری و سخت افزاری و ناآشنا بودن تاجران و مرزنشین ها
به قوانین تجارت به ویژه تجارت الکترونیک و … است.
محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت در آخرین نشست خبری درباره برنامه های مقابله با قاچاق و وضع کوله بران می گوید: کوله بران انسان های شریف و زحمتکشی هستند که از توان جسمی خود برای ارتزاق استفاده می کنند.
وی ادامه می دهد:این که کارشان قاچاق است یا نه باید بررسی شود، اما کوله بران انسان های
ضعیفی هستند که نباید به آنها برچسب قاچاق زد و نگاه دولت نسبت به این اقشار واقع بینانه و احترام انگیز است.
سخنگوی دولت با بیان اینکه کسی کالایی را از آن سوی مرز به این طرف می آورد، قاچاقچی نیست، اظهار می دارد: به اعتقاد دولت باید در مبادی اصلی قاچاق، با عاملان اصلی برخورد شود و بر اساس تاکید رئیس جمهوری ضمن مقابله با قاچاقچی، نباید هدف را گم کرد و این افراد را در سختی قرار داد. باید زمینه امرار معاش سالم این اشخاص فراهم شود و فرمانداران و استانداران برای فراهم کردن این کار موظفند نهایت تلاش خود را اعمال کنند.
دادستان کل کشور هم در حاشیه همایش ناجا در جمع خبرنگاران خواستار رسیدگی به وضع کوله برانی شد که برای دریافت حداقل دستمزد مجبور به حمل بار سنگین در مسافت های
طولانی می شوند.
این اظهارات در حالی است که سید مهدی فرشادان نماینده مردم سنندج، دیواندره و کامیاران می گوید: کوله بران برای اینکه بتوانند کمترین معیشت خود را تامین کنند، از روی ناچاری مجبور می شوند بارهای سنگین را در مسیر طولانی بر دوش خود بکشند.
وی، این را وضعیت کوله برانی دانست که از حیث اقتصادی واقعا ضعیف هستند و حق آنان ادا نمی شود.
این نماینده مجلس با بیان اینکه کسی دیگر از مزایای حمل بار بهره مند می شود، اما این وسط کوله بری که بار سنگین بر دوش می کشد، دچار آسیب های زیاد شده و گاهی مورد اصابت تیر ماموران نیروی انتظامی و گاهی گروه های معاند قرار می گیرد، تصریح می کند: پیگیری وضع کوله بران به عزم جدی نیاز دارد.
وی درباره اینکه آیا نمایندگان مردم در سطح استان کردستان فکری به حال این افراد کرده اند یا نه؟ می گوید: ما نمایندگان به دنبال این هستیم تا ابتدا از مراجع قانونی در استان شرایطی را برای رسیدن به وضع معیشتی کوله بران فراهم کنیم و اگر نتوانستیم در سطح استان کار را پیش ببریم، مورد را در مجلس طرح کرده و وضع بیمه این قشر ضعیف را پیگیری خواهیم کرد.
فرشادان خاطرنشان می کند: همچنین به دنبال رفع محدودیت تردد، حمل بار کمتر با همان میزان دریافتی ویژه حمل بار سنگین و همچنین سر و سامان دادن به وضع کوله بران هستیم.
سید کاظم دلخوش نماینده صومعه سرا وسخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس هم از امضای طرح ساماندهی وضع کوله بران خبر داد و گفت: پیگیری کردیم تا آن چه حق کوله بران است مورد رسیدگی قرار گیرد.
وی با تاکید بر اینکه کوله بر با قاچاقچی فرق می کند، ادامه می دهد: کوله برها افرادی هستند که بدلیل مشکلات روزمره شان نباید به چشم قاچاقچی نگریسته شوند.
این نماینده مجلس درباره چرایی تفاوت قیمت قابل ملاحظه از آن سوی مرز تا این سوی مرز، اظهار می دارد: تعزیرات باید با این قضیه مقابله کرده و جلوی افزایش قیمت قاچاق را بگیرد.
رسول خضری نماینده مردم پیرانشهر در مجلس هم از گرفتن بیش از ۱۵۰ امضا از نمایندگان مجلس برای طرح دو فوریتی ساماندهی کوله برها و مرزنشینان کل مرزهای کشور خبر داد و گفت: این طرح یک ماده واحده با شش تبصره است که خوشبختانه بیشتر نماینده ها در این قضیه همراهی و همدلی می کنند.
وی بحث اصلی را شناسایی این کوله برها در بازه زمانی شش ماهه عنوان کرده و ادامه می دهد:
نخست باید کوله برها شناسایی شوند تا مشخص شود اصلا کوله بر کیست تا به دنبال آن بحث قاچاق احصا شود.
نماینده مردم پیرانشهر در مجلس با بیان اینکه کوله بری شغل نیست، بلکه فرد از بیکاری و بی شغلی به این کار دست می زند، می گوید: او فقط می خواهد نان در بیاورد و جانش را از آن طرف می دهد .
وی خاطرنشان می کند: قصد داریم این طرح را به شکل یک قانون در آورده و در طول برنامه ششم توسعه برای آنان اشتغالزایی و دولت را مکلف به ساماندهی کنیم.
وی اضافه می کند: انسداد کامل مرزی زمانی انجام می شود که برای مرزنشینان اشتغال و معیشت ایجاد شود و این فرمایش رهبری است؛ امنیت پایدار در گرو اشتغال پایدار مردم است. لذا باید تعاونی هایی تشکیل شود که وزارت صنعت معدن و تجارت و خود گمرگ مکلف باشد ۳۰ درصد مبادلات مرزی را از طریق این عزیزان انجام دهد و همین تعاونی ها موجب بیمه آنان هم می شود؛ چون هیچ یک از این افراد از هیچ بیمه تامین اجتماعی، بیمه بیکاری و بیمه مستمری برخوردار نیستند.
خضری درباره وضع خانواده های افراد فوت شده که سرپرست خانوار هم بوده اند،می گوید: دیه چند نفری که فوت شدند، مشکل دارد و خانواده هایشان که یکی از آنان فرزند کوچک و دیگری فرزند معلول دارد ، دیگر کسی را بعنوان سرپرست و نان آور خانواده ندارند و اگر مشکل دیه آنان رفع نشود خانواده هایشان با مشکل دو صد چندان مواجه می شوند.
وی اضافه می کند: برخی از کوله بران تازه ازدواج کردند و حتی فردی در سن هفتاد سال هم کوله بری
می کند.
البته این پایان وضع کوله بران و کوله بری نیست؛ بلکه شاید آغاز راهی باشد که مشخص نیست به کجا ختم می شود. راهی که کوله بر در تمام مسیر با آن بار سنگین روی دوش خود به این می اندیشد آیا شب به منزل می رسد تا نان سر سفره بگذارد یا نه.
در تهیه این مطلب از گزارش های خبرگزاری ایرنا و ایسنا استفاده شده است