معمای شاه و این بازیگران پشیمان

معمای شاه و این بازیگران پشیمان

 از «سربداران» و «هزاردستان» و «روزی روزگاری» تا «امام علی» و «امام رضا» و «یوسف» و «مختار» و آثار جنگی... راهی دراز را در فیلم سازی تاریخی آثار سینما و تلویزیون پیموده ایم تا به «معمای شاه» رسیدیم.

این مجموعه در روزگار بی پولی رسانه ملی زو زمانی ساخته شده که سریال سازی تلویزیون برای مدتی به واسطه کمبود بودجه تعطیل شد و به سوی پخش آثاری تکراری رفت اما «معمای شاه» به عنوان پروژه ای ملی، دو دوره ریاست صدا و سیما را دید و تعطیل نشد و همچنان با انبوهی از بازیگران در حال تولید و پخش است.

معمای شاه از زاویه ای، یک امتیاز برای برخی بازیگران به شمار می آید چرا که در دوران رکود تلویزیون توانست منبع درآمد و  کار ایشان باشد اما همین امتیاز موجب زادن شایعه هایی در جامعه شد که حضور بازیگران را در این مجموعه به واسطه دستمزد بالا می دانست. این ماجرا زمانی بیشتر پا گرفت که برخی بازیگران از بازی خود، پشیمان شدند تا جایی که «جعفر والی» به عنوان یکی از قطب های بازیگری پیش و پس از انقلاب در جشن منتقدین تئاتر گفت: «از بازی در معمای شاه پشیمانم. آن چیزی نبود که این سریال روایت می کند.» در همان مراسم «صادق زیباکلام» روی صحنه آمد و گفت: «مطالبی که آقای والی بیان کردند عین سیاست بود. در هنر حکومتی نیازی نیست متخصص باشید. کدام سیاست مدار می تواند به این درستی از هنر حکومتی صحبت کند؟»

آنچه در ماه های گذشته پیش آمد و تفاوت ساختاری و محتوایی سریال با آثار تاریخی گذشته، موجب شد تا از شماری بازیگران (که حاضر به پاسخ گویی در این باره بودند) بپرسیم آیا فقط برای دستمزد بیشتر در معمای شاه بازی کردند یا...؟

آتش تقی پور: سریال پس از اصلاحیه کمی برای من شک برانگیز شد. فکر کردم که پشت ماجرا چیزهای دیگری است و با رسانه ها صحبت کرم. از نظر مالی هم 5 روز کار کردم و دستمزد کمی گرفتم. شنیدم برخی دوستانم بیش از 20 میلیون برای دستمزد خود از این سریال طلب دارند.

سریال های موفقی مثل سربداران مربوط به کار چندین گروه حرفه ای است که نتیجه ارزشمندی هم دارد. هرچه در فیلم ها  به زمان معاصر می رسیم مخاطب کمتری داریم چون مخاطب امروز، زمان شاه را دیده است و کوچک ترین خطایی در ساخت معمای شاه، در نگاه بیننده، بزرگ دیده می شود. من فقط بخش های نقش خودم را دیدم و همه سریال را ندیدم که قضاوت کنم. در آن روزهایی که کارکردم از همکاری ام راضی بودم و فقط از برخی سانسورها نارضایتی داشتم.

رز رضوی: من از حقوق بازیگران دیگر خبر ندارم. خودم هنوز بخشی از دستمزدم را نگرفته ام. نقشی که به من پیشنهاد شد (آذر) را دوست داشتم و بازی کردم. تنها اشتباه از خودم بود که بدون آگاهی از روند فیلم نامه پس از یک سال وارد این مجموعه شدم. این بار سعی می کنم اگر سریال تاریخی دیگری انجام دادم در جریان ساخت یک کار از ابتدا باشم تا بدانم قصه بر چه اساسی پیش رفته است. دیگر از وسط پروژه ها همکاری نمی کنم.

رامبد شکرابی: من از این مجموعه راضی ام. از نظر مخاطب هم بازخورد خوبی داشته است. نقش من نزدیک به واقعیت است. من نمی توانم مبلغ دستمزد خودم را بگویم اما می گویم نه به خاطر دستمزد، که به خاطر دوستی با آقای ورزی کار کردم. ایشان کارگردانی توانا و دوست خوبی است.

شهرام عبدلی: بازیگر حرفه ای نه سیاست مدار است و نه سیاست گذار، فقط نقشی را که به او پیشنهاد می دهند، کار می کند. وقتی آنتونی کویین نقش حمزه را بازی کرد آیا مسلمان بود؟ او به نقش خوب فکر کرد. از طرفی مردم ما زیاد تلویزیون نمی بینند. بیننده تلویزیون نسبت به گذشته خیلی کم شده، بیشترین مخاطب تلویزیون برای «پایتخت» بوده است که به 60 درصد هم نمی رسد و آمار «خندوانه» به 30 درصد می رسد، در حالی که مخاطب سریال «خط قرمز» به 90 درصد هم رسید. از طرف دیگر آقای ورزی دوره ای را کارکرده که مخاطب ما، آن دوره را دیده و شاید با دیده ها و شنیده هایش متفاوت باشد. این موضوع ها چالش برانگیز است که مخالف و موافق زیادی هم دارد. از نظر مالی هم دستمزد من از کارهای دیگرم کمتر بود. بیشتر بچه ها به خاطر رفاقت و معرفت آقای ورزی کار کردند.

میکاییل شهرستانی: تماس های زیادی با من گرفته شد و دوستان زیادی برای نقش های متفاوتی واسطه شدند تا بازی کنم و طبیعی است که یکی از انگیزه های حضورم دستمزد خوب آن بود. فیلم نامه به طور کامل در اختیار ما نبود اما سرانجام نقش (تیمور بختیار) من را برانگیخت تا همکاری کنم. نقش متناقضی بود که در درام های ایرانی نوشته نشده است. با چنین چالشی و پس از مطالعه و تحقیق، قرارداد بستم اما پس از چند ماه مشکلاتی به وجود آمد و قرارداد ما تبدیل به جلسه ای شد.
 
پس از مدتی من و خیلی از دوستان نتوانستیم دستمزدها را دریافت کنیم و همچنین نتوانستیم حقوق خود را از محکمه ای بخواهیم. عدم پرداخت به موقع و چالش های این گونه که ربطی به کارگردانی نداشت، کمی دلسردی ایجاد کرد. واکنش ها و کمبود مخاطب هم به دلیل نوع نگاهی که به تاریخ معاصر دارد، طبیعی است.

گیتی ساعتچی: معمای شاه دستمزد خیلی خوبی داشت. نقش خود (ملکه مادر) و کارگردان را دوست داشتم. گروه خوبی بود. از بازی در این کار پشیمان نیستم و بسیار راضی ام. چون بعد از چندین کار نخستین سریالی بود که در آن احساس راحتی داشتم.

سپند امیرسلیمانی: به هیچ وجه نمی خواهم درباره این سریال صحبتی داشته باشم. (بسیاری از بازیگران، این جمله را گفتند و حرفی درباره سریال نزدند اما فقط سپند امیرسلیمانی گفت که این جمله اش می تواند چاپ شود)

رضا فیاضی: معمای شاه نمایشی از تاریخ معاصر است و خاطره آن دوران هنوز از حافظه مردم فراموش نشده است. شاید خیلی از رویدادهای سریال برای مخاطب باورپذیر نباشد و طبیعی هم هست چرا که کار سفارشی است و همین  ماجرا تصویر دیگری در ذهن بیننده ایجاد می کند. ما هر چه درباره دوران قاجار و مشروطه بگوییم، کمتر واکنش دارد چون مخاطب امروز آن دوره را ندیده است.

آقای ورزی این سریال را براساس پژوهش کار کردند و از واقعیت ها است اما تیپ کردن برخی شخصیت ها مثل هویدا برای مردم باورپذیر نیست. از نظر دستمزد هم برای من خیلی زیاد نبود. هنوز همه دستمزدم را پس از سه سال نگرفته ام. آقای ورزی به نظرم کارگردانی است که خوب کار می کند اما ماجراهای معمای شاه جدا از توانایی آدم ها است. سخت است در دورانی که مردم امروز از نظر رفاه و اقتصاد دچار مشکل هستند، شرایط گذشته را هم با بدی هایش در این سریال بپذیرند.

برای خود من شرایط قبل از انقلاب دل چسب نبود اما امروز هم رفاه بهتری نداریم. کسی که برای گذران زندگی سه جا کار می کند یا سرهنگ بازنشسته ای که مسافرکشی می کند تا بتواند زندگی اش را بگذراند، چطور می تواند نسبت به معمای شاه نگاه خوبی داشته باشد؟!

فرزانه نشاط خواه: نه دستمزد بالایی گرفتم و نه از بازی ام پشیمان هستم. من نقشی را قرار بود بازی کنم که در ابتدای کار حذف شد اما چون زحمت طراحی لباس را انجام داده بودند، نقشی را پذیرفتم. معمای شاه، سریال خیلی موفقی نبود اما وقتی یک بازیگر نقشی را بازی می کند نمی داند زمان پخش چه چیزی از آب در می آید. نگاه منفی به کار ندارم... من هم مثل همه، حرف و حدیث های عمومی را شنیده ام.

نادر سلیمانی: دستمزد بالا دروغ است. پایین ترین دستمزد من در معمای شاه بود. تنها مشکل سریال در پرداخت های دستمزد بود. بدحسابی های مالی شدیدی داشتند. بعضی از بچه ها از 3 سال پیش هنوز دستمزد نگرفته اند. شاید برخی از بازیگرها از بازی در این سریال پشیمان باشند اما مگر کسی بازیگر را مجبور به نقشی می کند؟ من نقش شعبان را بسیار بسیار دوست داشتم. نقش متفاوتی از کارهای طنز من شده و خیلی ها از آن استقبال کردند. بخشی از نقش من مقابل آقای پسیانی بود که چون یک مشکلی با کار داشتند، دیگر نیامدند و به همین دلیل 10 یا 15 سکانس از سریال و بازی من فیلمبرداری نشد و در سریال نیست.

شاید برخی سانسورها این گونه باشد. در کل کدام سریال تاریخی است که تحریف نشده باشد؟!  آیا سریال های پیش از انقلاب بدون تحریف ساخته می شد؟ به دلیل سفارشی بودن سریال های تاریخی، خواه ناخواه تحریف خواهدشد. همهمی دانیم که راه آهن به سفارش انگلیس ساخته شده اما هنوز از همان راه آهن استفاده می کنیم، پس هر سفارشی بد نیست. آقای ورزی تلاش کرد که معمای شاه با واقعیت یکی باشد.

برترین ها